Locked box of completion accounts?
Op het moment dat je een bedrijfsverkoop of aankoop bent overeengekomen, leg je de gemaakte afspraken in detail vast in een intentieovereenkomst (ook wel ‘Letter of Intent’ of kortweg ‘LOI’). Deze overeenkomst wordt in principe zo snel mogelijk getekend, nadat er deal op tafel ligt waar koper en verkoper zich in kunnen vinden. Normaliter bevat deze overeenkomst de basiscondities die de basis zullen vormen voor de uiteindelijke overnameovereenkomst, maar nog onder het voorbehoud van de uitkomsten van het boekenonderzoek (ook wel ‘due diligence’).
Op het moment van tekenen vindt de overdracht van eigendom van de onderneming dus nog niet plaats! De tekendatum en de overdrachtsdatum zullen meestal binnen een tijdsperiode van enkele weken of maanden plaatsvinden.
De periode tussen tekenen van de LOI en bedrijfsoverdracht
In de periode tussen het tekenen van de intentieovereenkomst en de bedrijfsoverdracht staat de onderneming uiteraard niet stil: er moeten beslissingen worden genomen, kosten worden gemaakt en er worden uiteraard inkomsten gegenereerd. Dat zal in de meeste gevallen als gevolg hebben dat de staat van de overnameprooi op het moment van overdracht niet in identieke staat is als op het moment van tekenen. Dat geeft een lastige situatie, want de prijs die is afgesproken in de getekende overeenkomst is gebaseerd op de waarde van de onderneming op het moment van tekenen.
Als de waarde op het moment van daadwerkelijke overdracht afwijkt, dan zal de koper of de verkoper hiervoor een compensatie willen zien. Twee afreken-mechanismes die hier veel voor worden gebruikt zijn de Locked box en de Completion accounts. Beide principes zullen in dit artikel nader worden toegelicht.
Locked box
Het principe van de locked box gaat er vanuit dat er in de periode tussen de effectieve datum van de bedrijfsovername en de daadwerkelijke overdracht van de aandelen geen waarde mag wegvloeien uit de onderneming. Hiervoor worden allereerst een Locked box balans en resultatenrekening opgesteld door de verkoper samen met de koper op een in de LOI overeengekomen 'effectieve datum'. Dit moment wordt ook al de Locked box datum genoemd. Op het moment van de daadwerkelijke overdracht (de aandelen) van het bedrijf (ook wel de ‘closing’ datum genoemd) wordt vastgesteld hoeveel waarde er in de periode tussen de Locked box datum en de closing datum is gecreëerd (of weggevloeid). Hierbij wordt over het algemeen uitgegaan van de kasstromen. Afhankelijk van de gemaakte afspraken kunnen deze (deels) ten laste of ten gunste van de verkoper komen. Om te voorkomen dat er teveel wijzigingen plaatsvinden die reden kunnen geven voor discussie, wordt een Locked box periode van 2 a 3 maanden aangeraden en niet veel langer.
Een van de belangrijkste aandachtspunten bij de Locked box is ‘lekkage’. Hiermee wordt de lekkage van waarde van de onderneming bedoeld: denk aan dividenden of abnormale management fees die de verkoper zichzelf nog uitkeert in de periode tussen tekenen van de LOI en bedrijfsoverdracht. Dit soort lekken zijn typisch de bedragen waarmee de overnamesom op moment van overdracht voor wordt gecorrigeerd. Een ander aandachtspunt is de waarde die de verkoper zelf nog creëert in de Locked box periode met de onderneming. Deze waarde (te meten a.d.h.v. cash flow) kan een item zijn dat aan de overnamesom wordt toegevoegd bij de overdracht.
Completion accounts
Wanneer dit principe wordt gehanteerd, legt men de berekening van de initiële overnameprijs vast in de overnameovereenkomst. Deze prijs wordt echter pas berekend op de closing datum (het moment van de bedrijfsoverdracht). Meestal is de koper degene die de berekening uitvoert, omdat hij of zij degene is met toegang tot alle data vanaf de overdracht.
OvernameAdvies
In de praktijk zie je dat de completion accounts methodiek (vooral veel in Amerika gebruikt) basis is voor veel discussies en ruzie achteraf. In Europa wordt meestal gebruikt gemaakt van het Locked Box principe, wat veel minder complex is, minder ruimte voor discussie geeft en een hogere mate van zekerheid over de overnameprijs die de koper uiteindelijk zal betalen op moment van overdracht.
