Als kleine ondernemer kan er een dag komen dat je jouw eenmanszaak wilt verkopen. Er zijn tal van redenen waarom mensen uiteindelijk overgaan tot dit besluit. Vanaf het moment dat de knoop wordt doorgehakt, begint het hele proces eigenlijk pas. Want er komt aardig wat bij kijken, en dus kan het zeker geen kwaad om je goed voor te bereiden.

Dat het een lang proces is, wil zeker niet zeggen dat je dit niet zelf kunt doen. Mocht je tijdens de verkoop van je eenmanszaak of midden- en kleinbedrijf tegen dingen aanlopen dan kun je immers altijd nog op zoek gaan naar gepaste hulp. Er zijn ook mogelijkheden om het gehele proces te laten begeleiden, maar in dat geval lopen de kosten vaak hoog op, terwijl dat vaak niet nodig is.

Waarom verkopen?

Ondanks dat de meeste overnameadviseurs zich vooral op grotere ondernemingen richten zijn er veel kleinere ondernemers die hun bedrijf graag willen verkopen. De redenen hiervoor kunnen nogal uiteen lopen. Maar vaak willen ondernemers verkopen omdat ze met pensioen gaan. In andere gevallen is er iets moois opgebouwd en biedt dat een goede kans om voor een mooi bedrag te verkopen. Al kan het ook zijn dat iemand simpelweg zich graag met andere activiteiten wil gaan bezighouden.

Als je een duidelijk besluit hebt gemaakt en zeker weet dat je wil gaan verkopen kun je een exit plan opstellen. Hierin worden de redenen waarom je wil gaan verkopen vastgelegd. Een ander belangrijk onderdeel van het exit plan is het bepalen van de doelstellingen die je wil bereiken met de verkoop. Door het exit plan duidelijk op te stellen weten eventuele kopers ook gelijk wat ze kunnen verwachten. Hiermee kun je verwarring en problemen tijdens het proces van tevoren al voorkomen.

Welke voordelen heeft het om zelf je eenmanszaak te verkopen?

Een gemiddeld MKB-bedrijf kan vaak op veel interesse van potentiële kopers rekenen. Dit alleen al is dus een goede reden om te kijken wat de mogelijkheden zijn als kleine onderneming die een goedlopend bedrijf heeft weten op te zetten. Er zijn bepaalde sectoren die op dit vlak nog populairder zijn dan andere. Zo zijn bijvoorbeeld IT bedrijven en industrie bedrijven bijzonder in trek.

Wanneer je een bedrijf wil verkopen is het grootste voordeel normaal gesproken dat je daar goed geld aan kunt verdienen. Om zoveel mogelijk kans te maken op een aantrekkelijke deal is het belangrijk om potentiële kopers de voordelen van het kopen van jouw bedrijf in te laten zien. Want die zijn er normaal gesproken natuurlijk genoeg.

Wat is een eenmanszaak eigenlijk precies en welke verschil maakt dit bij een verkoop?

De eenmanszaak is de meest voorkomende bedrijven soort in Nederland. Twee derde van alle Nederlandse bedrijven zijn op moment van schrijven een eenmanszaak. Het aantal blijft alleen maar toenemen. Het is geen rechtsvorm en er wordt tevens geen woord over gerept in de wet. Kenmerkend is dat er geen onderscheid is tussen persoonlijk en zakelijk. Zakelijke schulden zijn ook automatisch persoonlijke schulden. Dit maakt een verkoop ietwat complexer dan bij een BV bijvoorbeeld waar een heldere scheidslijn is tussen privé en bedrijf.

Dit maakt het er ook toe dat je niet zomaar een eenmanszaak kunt verkopen. Onder andere dus omdat het geen tastbare juridische entiteit is. Je kunt wel (waardevolle) delen van de eenmanszaak verkopen die wel ‘tastbaar’ zijn. We doelen dan op bijv. een pand indien er sprake van is, de voorraad, de handelsnaam, enzovoort. Maar zoals een bekende voetbal filosoof eens aangaf aan ieder nadeel zit een voordeel. Een eenmanszaak geeft kopers die flexibiliteit dat zij het ‘cafetariamodel’ kunnen volgen wat ze wel willen overnemen en wat niet. Bij andere onderneming types kan dit niet, en zijn er wellicht aspecten aan de onderneming die de koper juist niet wil, maar die toch in het totaalpakket zitten. Het is onwaarschijnlijk dat de koper de schulden van de eenmanszaak wil overnemen of verliesdraaiende componenten, maar dat hoeven ze dan ook niet, die kunnen buiten beschouwing gelaten worden.

Dan zijn er nog juridische perikelen die net even anders gaan bij eenmanszaken dan bij andere ondernemingen. Zo zijn er bijv. contracten met leveranciers of afnemers. Wanneer men deze wil gaan overdragen komt er een complicatie in het spel, dat de wederpartij akkoord moet gaan met de overname. Een ander punt is het klantenbestand. Of denk aan een e-mail nieuwsbrief bestand. De personen die zich daarvoor ingeschreven hebben, hebben toestemming gegeven aan de originele eigenaar, maar niet per se de nieuwe eigenaar. Het opnieuw verkrijgen van toestemming kan op meerdere wijzen aangevlogen worden maar brengt een obstakel met zich mee voor de koper.

Goodwill

Een belangrijk thema bij specifiek eenmanszaken is good will. Jij als ondernemer van een eenmanszaak bent vaak toch het boegbeeld. Wellicht heb je zelfs een imago opgebouwd binnen de industrie als zijnde deskundig, ‘thought leader’, en als betrouwbaar zijnde. Wanneer jij niet langer een vinger in de pap hebt, verdampt deze opgebouwde good will. Dit maakt de eenmanszaak een stuk minder aantrekkelijk voor de koper, ervanuit gaande dat jij niets meer te maken zal hebben met het bedrijf na de overname. Anderzijds, kan het te overwegen zijn dat jijzelf voor een aantal jaar na de overname aanblijft in een meer symbolische rol, zodat zodoende de verkoopwaarde van de eenmanszaak hoger is.

Concurrentiebeding

Sommige eenmanszaken zijn relatief gemakkelijk te starten door een persoon met vaardigheden en kennis van de industrie. Wat een koper nooit wil is dat de verkoper binnen een mum van tijd een kopie maakt van de onderneming die verkocht is en een levensbedreigende concurrent vormt. Je kunt er dus vanuit gaan dat je altijd een concurrentiebeding dient te tekenen.

Belastingen en financiën

Bij de verkoop van een eenmanszaak is met name het onderdeel belastingen complex. Een verkeerde stap en je betaald op dit vlak veel te veel. Hoewel veel aspecten van de verkoop van een eenmanszaak men prima zelf kan doen, is het op dit vlak wel aan raden om gericht specialistische dienstverlening in te schakelen. Dit kost wat, maar een verkeerd besluit binnen dit thema kan ervoor zorgen dat je beduidend grotere bedragen tafel laat liggen.

Twee wegen

Globaal zijn er twee wegen bij een eenmanszaak verkoop traject. Enerzijds is er een directe verkoop. Een tweede optie is een samenwerkingsverband aangaan voor een aantal jaar alvorens de overdracht af te ronden. Deze tweede optie kent fiscale voordelen t.o.v. direct verkopen. Daarbij een ander voordeel is dat de nieuwe eigenaar zich op zijn of haar gemak bekend kan maken met het reilen en zeilen van de eenmanszaak in kwestie. En dat bestaande relaties, zoals klanten en andere belanghebbenden alvast kennis kunnen maken met de eigenaar in spe. De fiscale voordelen eerder aangehaald omvatten voorzieningen voor de nieuwe eigenaar zoals de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek (gedurende drie jaar). Werknemers hebben deze belasting voordelen niet. Al geeft de Belastingdienst deze voordelen niet zonder voorwaarden. De toekomstige eigenaar dient tenminste 1225 uur/jaar te besteden aan de onderneming. Deze vorm van overdracht zien we vooral bij familiebedrijven, of bijv. tussen een mentor leerling relatie. De eenmanszaak wordt hierin omgezet tot een andere rechtsvorm, over het algemeen een VOF.

OvernameAdvies: eenmanszaken vrijwel altijd beter af met zelf doen

De meeste partijen die helpen bij de verkoop van bedrijven richten zich vooral op grotere ondernemingen. De reden hiervoor is vrij simpel, het levert veel meer geld op. Kun je dan als zelfstandige of kleine ondernemer helemaal geen hulp krijgen? Afhankelijk van wat voor een bedrijf je hebt, kun je vaak veel zaken zelf regelen. Zelfs wanneer je totaal geen kennis hebt van het onderwerp of nog nooit eerder met een dergelijke verkoop te maken hebt gehad. Met gratis overname-apps, een uitgebreid kenniscentrum en een chat mogelijkheid om direct vragen te stellen kun je ontzettend veel informatie verzamelen. Op het moment dat je tegen wat meer gecompliceerde zaken aanloopt zoals belasting en fiscale kwesties die je pet te boven gaan kun je dan altijd nog om assistentie vragen.