Wat is mijn bedrijf waard? Jouw bedrijf waarderen

Om de vraag te beantwoorden wat je bedrijf waard, is het belangrijk dat je alle stappen doorloopt. Er zingen in iedere markt en in iedere branche wel de nodige vuistregels rond waar bedrijfswaarde mee bepaald wordt: de zogenaamde multiples, maar het gebruik hiervan is wel tricky: voordat je een multiple toepast, wil je namelijk zeker weten dat de bedrijven in de gebruikte benchmark wel vergelijkbaar zijn (dus uit dezelfde branche, regio,  en met vergelijkbare groei en winst). En dat wordt in de praktijk niet altijd even nauwkeurig gedaan. Om tot een gefundeerde beantwoording te komen op de vraag om bedrijfswaarde, volgen wij zelf de volgende stappen:

1. De marktanalyse van jouw bedrijf

De eerste stap in deze fase is om uit te voeren is een grondige marktanalyse. Hiervoor start je op hoofdlijnen en werk je in stappen toe naar de specifieke situatie voor jouw bedrijf. Om dit wat concreter te maken: allereerst is het belangrijk om de macro omgeving te beoordelen. Ieder bedrijf is in hoge mate afhankelijk van diens macro omgeving, waarop het geen invloed heeft. Het gaat om de politieke, economische, sociale en technologische ontwikkelingen. Een goed kader om deze mee in kaart te brengen is de zogenaamde PEST-analyse.

De tweede stap is de analyse van de meso-omgeving: de industrie waarin jouw bedrijf zich bevindt. Op deze omgeving heb je beperkte invloed en deze wordt bepaald door je leveranciers, klanten, bestaande en potentiële concurrenten en substitutie.  Een veel gebruikt model om de industrie in kaart te brengen is het 5-krachten model van Michael Porter.

In deze fase breng je tevens in kaart wat de factoren zijn met de meeste impact op jouw omzet(groei) en winst(groei). De zogenaamde "value drivers".

2. De bedrijfsanalyse 

De resultaten van de voorgaande marktanalyse vormen het startpunt voor de uitvoering van de bedrijfsanalyse (de analyse van de micro-omgeving). Deze analyse geeft meer inzicht in de positieve en negatieve kanten van jouw bedrijf en relateert die aan de externe invloeden om zo kansen en bedreigingen vast te stellen. Een veel gebruikt model hiervoor is de SWOT-analyse. 

De resultaten van deze analyse geven inzicht in de strategieën die succesvoller en minder succesvol zouden kunnen zijn voor jouw onderneming. De mate waarin de uitkomsten van de marktanalyse in lijn zijn met de uitkomsten van de bedrijfsanalyse wordt ook wel de 'strategic fit' genoemd.

3. Juridische en belastingtechnische invloeden op bedrijfswaarde

Vervolgens breng je de juridische structuur in kaart (holding met werkmaatschappijen) en de eventuele aandelenverhoudingen. In deze fase is het ook belangrijk om juridische aspecten bloot te leggen: spelen er nog problemen of risico's die potentieel invloed op de waarde van jouw bedrijf zouden kunnen hebben?

Nadien voer je dezelfde oefening uit voor belastingtechnische aspecten. Dat kan ook positief uitpakken: wellicht is er nog een compensabel verlies beschikbaar, waartegen toekomstige winsten kunnen worden verrekend. Dat heeft een impact op de vrije kasstroom en dus op de bedrijfswaarde. 

4. Historische bedrijfsresultaten: de basis van bedrijf waarderen

Een goede voorbereiding is het halve werk! Dat geldt zeker ook wanneer je je een beeld wilt vormen over de waarde van jouw bedrijf. Zorg dus dat de basis accuraat en compleet is voordat je start. Dat betekent dat je de bedrijfsresultaten van de afgelopen boekjaren netjes in excel hebt gezet.

Vervolgens is het de vraag of de resultaten representatief zijn. Reflecteren de resultaten de reguliere operatie of zijn er kosten of baten in de cijfers verwerkt die eenmalig waren? Sommige ondernemers doen privé-aankopen op rekening van hun onderneming: het is aannemelijk dat een koper die kosten niet hoeft te maken om de over te nemen onderneming op dezelfde wijze voort te zetten. Aan de andere kant is het mogelijk dat je een niet-operationele activa heeft verkocht, wat eenmalige inkomsten opleverde. In beide situaties is het van belang om deze effecten te verwijderen uit de cijfers zodat het overzicht zo reëel mogelijk de operationele  resultaten weergeeft.

Deze resultaten vormen de basis voor de historische analyse, waarin de omzetgroei en winstgroei bijvoorbeeld worden vastgesteld. Interessant hierbij is om ook de value drivers mee te nemen in de analyse. In het geval van een supermarktketen kunnen dit het aantal supermarkten zijn en het aantal vierkante meter per locatie. Iedere branche heeft zijn eigen kenmerkende value drivers die meegenomen kunnen worden in de analyse. 

De uitkomst geeft een goed beeld van waar de onderneming staat en waar het heen zou kunnen bewegen.

5. Toekomstige bedrijfsresultaten inschatten

Naast de historische gegevens  is het belangrijk om na te denken over de toekomstige resultaten.  De basis hiervoor vormen de analyses die in de voorgaande stappen zijn uitgevoerd: de marktanalyse, de bedrijfsanalyse, de juridische en fiscale aspecten en de historische resultaten analyse.

Het prettigste is een overzicht van zowel de historische als de voorspelde resultaten in 1 excel spreadsheet, waarbij de posten uit de jaarrekening worden aangehouden en je de jaren in de kolommen zet. Zorg ervoor dat  de resultaten van het lopende boekjaar zijn verwerkt in de prognose. En belangrijk is dat de prognose geloofwaardig is. Vermijd dus de hockeystick in jouw forecasts, tenzij deze echt goed te onderbouwen valt met (bijvoorbeeld) patenten en een sterk toenemende vraag.

In de spreadsheet kan je 5 recente boekjaren nemen en 5 toekomstige boekjaren. Het is belangrijk om de trends in kostprijsontwikkeling en in winstontwikkeling hier duidelijk in tot uiting te laten komen, net als de omzetgroei. Als je op value driver niveau informatie kan toevoegen in het overzicht (denk aan de omzet per m2 in een supermarkt) dan is dat zeker het aanraden waard: deze maken de opbouw van een prognose een stuk geloofwaardiger.

6. Bedrijfswaarderingsmethode kiezen 

Nu je de basis hebt liggen is het zaak dat er een keuze wordt gemaakt voor een manier waarop je de bedrijfswaardering gaat uitvoeren.  In de meeste gevallen zal het gaan om een stand-alone waardering op basis van going concern. De meest gebruikte manieren om een bedrijf te waarderen zijn onder te verdelen in een inkomsten benadering en een markt benadering.

De inkomsten benadering waardeert een bedrijf op basis van toekomstige vrije kasstromen die contact worden gemaakt aan de hand van een rendementseis. De Discounted Cash Flow is hier het bekendste voorbeeld van. De marktbenadering waardeert een bedrijf op basis van prijzen die voor vergelijkbare bedrijven zijn betaald in een transactionele context. Dit zijn de zogenaamde multiples.

Het is onze mening dat de discounted cash flow hiervoor de beste methodiek is: vooral de oriëntatie op de toekomst is hierbij van doorslaggevend belang. Iedere investeerder/ondernemer zal immers interesse in een bedrijf hebben om de toekomstige resultaten van dat bedrijf. De resultaten uit het verleden kunnen daarbij een voorspellende waarde hebben, maar ze komen niet meer in de zak van een nieuwe eigenaar terecht. Multiples zijn een prima manier om de uitkomst van een DCF-waardering te benchmarken, maar zouden wij in de praktijk niet gebruiken als de primaire waarderingsmethodiek. Multiples zijn eigenlijk alleen bruikbaar wanneer er gegevens worden gebruikt van echt vergelijkbare bedrijven (dus uit dezelfde branche, dezelfde regio, dezelfde levensfase, vergelijkbare groei, vergelijkbare ROIC en vergelijkbare omvang).  Daarbij dien je de kenmerken die invloed hebben op de bedrijfswaarde van bedrijven uit deze benchmark deals ook moeten kennen. In de praktijk zijn er meestal niet genoeg (8-12) écht vergelijkbare transacties die kunnen dienen als basis voor de multiple bedrijfswaardering. En daarmee valt de basis onder het gebruik van deze methodiek ook voor een deel weg.

7. Jouw bedrijf waarderen

De volgende stap is het daadwerkelijk waarderen van jouw bedrijf.  De basis hiervoor vormen de toekomstige vrije kasstromen in de opgestelde prognose. Hiervoor kan je uiteraard werken met verschillende scenarios met overeenkomstige kasstromen. Vervolgens dien je de overige parameters in de DCF-methodiek vorm te geven: de risk free rate, de market risk premium, de gezochte kapitaalstructuur, de beta en de uit voorgenoemde elementen volgende WACC, de restperiode (de 'continuing value') en de lange termijn groei. Mocht je met scenarios werken, dan dien je ook de waarschijnlijkheid van de verschillende scenarios nog te bepalen.

Met deze elementen voer je de discounted cash flow berekening uit. Het is dan slim om aan het einde nog een gevoeligheidsanalyse uit te voeren en de resultaten te plotten in een zogenaamd 'football field'. Hier kan je ook de uitkomsten van de multiple calculaties in plotten ter check van de DCF uitkomst.

8. Wat is mijn bedrijf waard? Het antwoord

Met de stap voor stap uitgevoerde bedrijfswaardering heb je een solide onderbouwing voor de vraagprijs van jouw bedrijf in geval van een verkoop. Bovendien is een uitgewerkte waardering een stevig fundament voor de onderhandelingen met kopers.

Het is heel goed voor te stellen dat je dit een complex proces vindt. Veel ondernemers besluiten dan ook om dit proces door een specialist te laten uitvoeren. Mocht je ook een specialist naar de waarde van jouw bedrijf willen laten kijken, lees dan verder op de website van het Nederlands Instituut van Register Valuators en vraag het secretariaat om je in contact te brengen met een valuator die goed thuis is in jouw branche. Een van de oprichters van OvernameAdvies.nl is zelf ook als Register Valuator geaccrediteerd door het NIRV. 

9. Jouw bedrijf waarderen met onze bedrijfswaarde-app 

Uiteraard bieden wij ook een digitale oplossing voor het bepalen van bedrijfswaarde: onze online applicatie waarmee je zelf binnen 15-20 minuten vaststelt wat de waarde van jouw bedrijf is. Let wel: dit is een uitgebreide tool, maar we kijken alleen naar de informatie die je zelf invoert. Het is dus aannemelijk dat de uitkomsten van onze app minder betrouwbaar zijn dan het rapport van een specialist. 

Aan de andere kant is het gebruik van onze bedrijfswaarde-app wel gratis :)   Het is dus zonder meer een goed startpunt om een eerste indicatie van de waarde mee te verkrijgen. Daarbij zit er bovendien impliciete kennis in de app dankzij de honderden waarderingen die wij hebben uitgevoerd in de loop der jaren, dus de uitkomsten van de app zullen in de meeste gevallen dus echt wel een reëel (eerste) beeld geven.

Ook voor deze online app is de Discounted Cash Flow gebruikt als onderliggende methodiek. En ook hier gebruiken we multiples om de uitkomsten hiervan te verifiëren en eventuele afwijkingen vast te stellen. De uitkomst is dan ook een gewogen waarde. 

Mocht je in de waarderings-app assistentie nodig hebben, of bij nader inzien toch graag samen jouw bedrijf waarderen, neem dan vooral contact met ons op. De gezamenlijke uitvoering is een betaalde dienst, maar we zullen vooraf vrijblijvend aangeven wat de precieze kosten zijn. 

Verder lezen over bedrijfswaarde gerelateerde onderwerpen.

Start direct met de gratis intake